Adaptacja dziecka w przedszkolu

 

 

Pierwsze dni w przedszkolu to okres trudny zarówno dla dziecka jak i dla jego rodziców. Proces adaptacji małego dziecka do nowego środowiska może trwać różnie. Kiedy po raz pierwszy zostaje zaprowadzony do przedszkola, zadaje sobie często następujące pytania: „Gdzie są moi rodzice?”, „Kim są te wszystkie dzieci?”, „Co tu się dzieje?”, „Czy ja tu mam zostać na zawsze?”. Strach, lęk, niepokój tak można określić atmosferę jaką tworzy się kiedy dziecko rozpoczyna swoją przedszkolną karierę. Od tej pory nie będzie już tak jak dawniej.

 Natłok bodźców powoduje spore obciążenie dla dziecka. Maluch zmienia otoczenie z tego nad którym panuje, które kontroluje i które zapewnia mu poczucie bezpieczeństwa i ochronę na inne – nieznane, które może w niektórych przypadkach powodować poczucie zagrożenia, izolowanie się przez dziecko. Każdy maluszek w obliczu tej nieznanej sytuacji może reagować różnie. Może to być: płacz, tupanie, wycofanie, próby ucieczki, odmowa jedzenia, wzbranianie się przed pójściem spać, sprawianie wrażenia agresywnego czy nawet zaburzenia funkcjonowania np. moczenie. Dzieci przez te zachowania manifestują, że nie godzą się z narzuconą im sytuacją. Z drugiej strony mamy dzieci, które unikają nawiązywania relacji z rówieśnikami, wychowawcami. Szukają schronienia w przedmiotach przywiązania, które zabrały z domu. Mamy jeszcze grupę dzieci, które adaptują się bez problemów już pierwszego dnia, współpracują i chętnie uczestniczą w zajęciach.

 Nasuwa się więc pytanie jak pomóc maluchom oraz ich rodzicom aby przezwyciężyć trudności.

Ważne jest pozytywne myślenie o placówce. Nigdy nie straszymy przedszkolem! Informujemy dziecko, że w przedszkolu będzie spędzało czas w towarzystwie innych dzieci, bez rodziców. Pokażmy dziecku dobre strony przedszkola – będzie uczyło się piosenek, wierszy. Ważne dla dziecka jest zapewnienie, że zawsze po nie wrócimy. W początkowym okresie dobrze jest odbierać dziecko wcześniej, ponieważ trzylatek ma inne poczucie czasu i okres przebywania poza domem wydaje mu się bardzo długi. Stopniowo można przedłużać jego pobyt, w końcu przyzwyczai się do nowego miejsca. Dobrym rozwiązaniem w niektórych przypadkach jest zaprowadzenie dzieci do przedszkola przez osoby zaprzyjaźnione – ciocie, nianie. Wówczas moment rozstania nie jest taką traumą jak rozłąka z rodzicem. W domu wprowadzajmy stały rytm dnia. Postarajmy się, aby chodzenie dziecka do przedszkola stało się rutyną do momentu, aż zaaklimatyzują się: zawożenie, odbieranie o tej samej porze, punktualnie. Nie mówimy dziecku, że przyjdziemy po nie wcześniej, kiedy to nie jest możliwe. Ważne jest, żeby dotrzymywać słowa. Jeżeli mama obieca dziecku, to powinna się tego trzymać. Debiutujący przedszkolak powinien być pewny , że może polegać na swoich rodzicach. W ten sposób zapewnia się mu poczucie bezpieczeństwa. Nie obiecujmy rzeczy nieprawdziwych bo będzie cierpiało jeszcze bardziej jak np. „zaparkuję samochód i zaraz wracam”. Rozstanie z dzieckiem nie jest łatwe zarówno dla rodziców jak i samego malca. Nie okazujmy dziecku własnych rozterek zostawiając je w przedszkolu. Stosujmy krótkie pożegnania. Część dzieci histeryzuje tylko przez chwilę, a kiedy rodzice już są poza zasięgiem wzroku, nagle uspokajają się i zachowują się jakby nigdy nic. Nie zabierajmy z powrotem do domu „ rozhisteryzowanego” dziecka z szatni, spod drzwi sali. W przypadku „małych histeryków” nie należy wywierać żadnego nacisku, stosować argumentów zawstydzających bądź porównujących np. „Zobacz, jaki Paweł jest odważny, a ty ?”, „Taka duża dziewczynka, a płacze”. Dziecko nie może zobaczyć, że jego rodzice są przejęci, a nawet panikują. Da mu to podstawy do tego, żeby myśleć, że przedszkole to coś strasznego. Trzeba mówić stanowczo. Można uspokajać dziecko, ale nie za długo.  Pozwólmy niekiedy zabrać dziecku ze sobą cząstkę domu do przedszkola np. przytulanka, poduszeczka. Bardzo ważne jest zapewnić dziecku wygodne ubranie np. spodenki na gumce. Maluszek nie będzie miał problemów ze zdjęciem. Pakujmy rzeczy do przebrania w razie przykrych niespodzianek.

Pomagajmy dziecku  osiągnąć samodzielność:

-przyzwyczajajmy do samodzielnego załatwiania potrzeb fizjologicznych, mycia rąk i buzi, ubierania i rozbierania się, korzystania z chusteczek higienicznych,

- uczmy zdejmowania i zakładania ubrań,

- dobierajmy garderobę, która łatwo się zdejmuje ( spodenki z gumką, luźne bluzy , buciki na rzepy),

- wdrażajmy dziecko do utrzymywania porządku, odkładania zabawek na wyznaczone miejsca,

- zachęcajmy do samodzielnego jedzenia – picia z kubka, używania łyżki

- odzwyczajmy dziecko od smoczka i butelki, pampersa,

- stwarzajmy okazje sprzyjające rozwojowi mowy,

- wdrażajmy dziecko do przestrzegania umów i zasad,

- organizujmy dziecku zabawy ruchowe np. bieganie, wspinanie się.

 Planując zapisanie dziecka do przedszkola należy pamiętać, że jest to dla niego ważne wydarzenie. Proponuje skorzystać z powyższych wskazówek, aby ułatwić dziecku pobyt w przedszkolu.

 

                                                                         

                                                                      Opracowała Jolanta Koba

 

Literatura:

Florek A., Przedszkole dobre dla dziecka, W-wa 1998, Rabbe.

Gruszczyk – Kolczyńska E., Wspomaganie rozwoju umysłowego trzylatków i dzieci starszych wolniej rozwijających się, W-wa 2000, WSiP.

Hurlock E., Rozwój dziecka, W-wa 1960, PWN

Dzierżawska – Wyszyńska, Rozwój psychomotoryczny małego dziecka, W-wa 1972,