Logopedyczne porady dla  Rodziców

     Ćwiczenia usprawniające narządy mowy a więc język, wargi i podniebienie przygotowują do prawidłowego mówienia. Można je prowadzić w formie zabawy już z 2 - 3 letnim dzieckiem. Dzieci mają naturalną skłonność do wielokrotnego powtarzanie ulubionych zabaw.

     Jeśli więc potraktujemy ćwiczenie jako zabawę, będzie ono dla dziecka czystą przyjemnością. Rola dorosłego polega na pokazaniu poprawnie wykonanego ćwiczenia i zachęcaniu dziecka do pracy przez chwalenie za podejmowany wysiłek, choćby efekty nie były od razu widoczne. Lepiej ćwiczyć krótko, ale częściej 3 - 4 minut z 3-latkiem, do 10 ze starszym dzieckiem, pamiętajmy jednak, że czas trwania i liczbę powtórzeń należy dostosować do indywidualnych możliwości dziecka. Na początku należy wykonywać ćwiczenia z dzieckiem przed lustrem, kiedy potrafi już wykonać je bez kontroli, można wykorzystywać każdą nadarzająca się okazję: spacer do parku, jazdę samochodem czy drogę do przedszkola.

Jak rodzice mogą i powinni wspieraćrozwój mowy dziecka w wieku przedszkolnym,w szczególności dziecka 6 – letniego?

Normą rozwojową jest, jeśli dziecko w wieku:

• 3 lat        – porozumiewa się prostymi zdaniami, wymawia wszystkie      samogłoski i spółgłoski [p, pi, b, bi, m, mi,
• n, ni, f, fi, w, wi, t, d, l, li, ś, ź, ć, dź, j, k, ki, g, gi, ch].
• 4 lat         – wymawia [s, z, c, dz].
• 5 – 6 lat   – wymawia [sz, ż, cz, dż, r]
• 7 lat         – ma utrwaloną poprawną wymowę wszystkich głosek oraz   opanowaną technikę mówienia

 U około  30 % dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym występują zaburzenia i opóźnienia rozwoju mowy.

W przypadku występującego zaburzenia konieczna jest interwencja logopedy. /Im wcześniej, tym skuteczniejsza terapia/

U dzieci do 6, 7 roku życia najczęściej występującą wadą wymowy są dyslalie o charakterze deformacji /zniekształcenie

brzmienia/ głosek w wyniku czego powstają głoski nie należące do zasobu głosek języka polskiego.

Są to:

• Seplenienie międzyzębowe – dotyczyć może głosek [s, z, c, dz], [sz, ż, cz, dż], [ś, ź, ć, dź].  W czasie wymowy język wsuwa się między zęby.
• Seplenienie boczne – dotyczy w.w. głosek.
• Język ułożony jest niesymetrycznie, dźwiękom towarzyszy charakterystyczne, nieprzyjemne dla ucha brzmienie.
• Seplenienie wargowe – dotyczy w.w. głosek.Język nie bierze udziału w ich wymowie. Głoski wymawiane wargami charakterystycznie wysuniętymi do przodu, jak przy dmuchaniu.
• Reranie – dotyczy głoski [r] .. Zamiast drgań czubka języka głoska ta może być wymawiana poprzez drgania języczka podniebiennego, warg, policzków. Proszę sprawdzić czy podczas wymowy głoski r język uniesiony jest ku   górze i czy widać jego wibracje.
• Ubezdźwięcznianie – głoski dźwięczne wymawiane są bezdźwięcznie, bez drgań wiązadeł głosowych bada – pada.
• Nosowanie – głoski nosowe: m, mi, n, ni, ą, ę wymawiane są ustnie, głoski ustne wymawiane są nosowo.

 W przypadku występującego opóźnienia rozwoju mowy charakterystyczna jest wymowa charakterystyczna dla

wcześniejszych okresów życia dziecka./wadliwa wymowa może, lecz nie musi ustąpić samoistnie/.

Opóźnieniem r. m. jest do 6 roku życia zastępowanie głosek trudniejszych do wymówienia głoskami łatwiejszymi

Np. sanki – sianki, szkoła – skoła,   rak – lak

takie zastępowanie , będące przejawem nieukończonego rozwoju mowy  nie traktujemy jako wady wymowy.

Natomiast powyżej 6, 7 roku życia tego typu deformacje głosek traktowane są jak wady wymowy.

 W procesie kształtowania się mowy dziecka dużą rolę odgrywają rodzice i całe otoczenie w którym ono przebywa.

Dlatego, jeśli dziecko ma trudności w mówieniu może to być winą otoczenia. Niekiedy sami rodzice przyczyniają się do

powstawania opóźnienia w rozwoju mowy, czy nawet wady wymowy; dzieje się tak wtedy, gdy przemawiają do niego w sposób

pieszczotliwy, zniekształcając wyrazy.

Mając taki wzór do naśladowania, dziecko zaczyna wymawiać nieprawidłowo.

Rodzice nie powinni też chwalić dziecka za jego pieszczotliwą wymowę, gdyż później używa jej ono świadomie chcąc sprawić rodzicom przyjemność. Rodzice powinni dbać o to , aby ich dziecko już od pierwszych tygodni życia  miało dobry wzór wymowy.

Do dziecka trzeba mówić dużo, ale powoli i wyraźnie, zdaniami krótkimi, o rzeczach dla niego zrozumiałych.

Często rodzice nie uświadamiają sobie tego że ich dziecko ma wadę wymowy; są tak osłuchani z wymową dziecka,

że uważają ją za normalną, Inni wiedzą, że dziecko źle wymawia, ale czekają, aż „z tego wyrośnie”.

Tym czasem wady wymowy mają bardzo przykre następstwa:

• Dziecko wyśmiewane traci zaufanie do otoczenia, wzrasta u niego niechęć do mówienia,
• Ma trudności w pisaniu, ponieważ pisze tak, jak mówi.

Rola rodziców w pracy z dzieckiem z prawidłowym rozwojem mowy:

• Osłuchiwać dziecko z poprawnym brzmieniem głosek, których ono jeszcze nie wymawia /poprzez oglądanie obrazków i nazywanie przedstawionych na nich przedmiotów – dany wyraz można wypowiadać parokrotnie z dużą wyrazistością, nie żądając jednak od dziecka powtarzania, nie poprawiając jego złych wypowiedzi/.